GM2 Gangliosidose (Sandhoff)Inleiding

De ziekte van Tay Sachs en de ziekte van Sandhoff zijn varianten van een lysosomale stapelingsziekte: GM2 Gangliosidose. Beide ziekten zijn niet van elkaar te onderscheiden op grond van de symptomen. De arts Sandhoff heeft in 1968 laten zien dat de ziekte van Sandhoff wel biochemisch te onderscheiden is van de ziekte van Tay Sachs. Bij de ziekte van Sandhoff is er niet alleen een defect in het enzym hexosaminidase A, maar ook in hexosaminidase B.

Lysosomen zijn onderdelen in de cellen van een mens. Het zijn in feite de recyclefabriekjes van de cel, waar moleculen worden afgebroken. Dit zijn oude, kapotte celonderdelen, of bijvoorbeeld delen van virussen of bacteriën die door het lichaam zijn vernietigd. In deze lysosomen worden grote moleculen in kleinere stukken geknipt, waarna ze vervolgens door de Cel hergebruikt worden. De gemiddeld 300 lysosomen in een cel zijn zeer verschillend. Hun vorm is afhankelijk van welke moleculen ze precies moeten afbreken. Binnen een lysosoom zijn zo'n tientallen enzymen actief, die elk een specifieke stap in het verknippen van een stof uitvoeren. Als er een Enzym ontbreekt of zijn werk niet goed doet, kan één stap in de verwerking niet worden uitgevoerd. De stof die verwerkt had moeten worden, hoopt zich dan op in het lysosoom. Vandaar de naam lysosomale stapelingsziekten: een ongewenste stof stapelt zich op in het lysosoom.
Dit heeft gevolgen voor de cel en uiteindelijk ook voor de organen en het lichaam.

De groep lysosomale stapelingsziekten is verder onder te verdelen naar de soort ongewenste stof die zich in de lysosomen opstapelt. Bij de sphingolipiden is dat een bepaald type vetten. Die hopen zich op in de lysosomen waardoor de cellen extreem groot worden en er onder de microscoop schuimachtig uitzien. De precieze samenstelling van die schuimcellen verschilt en is vaak kenmerkend voor een bepaalde ziekte.

De ziekte van Sandhoff wordt veroorzaakt door defecten in de enzymen hexosaminidase A en hexosaminidase B. Er zit een fout in de genetische code voor een enzymonderdeel dat een bouwsteen is voor beide enzymen.

De ziekte van Sandhoff is een zeer zeldzame, erfelijke stofwisselingsziekte. In Nederland komt de ziekte slechts bij ongeveer 1 op de 400.000 levend geboren kinderen voor. Dat betekent dat er per 2 jaar gemiddeld minder dan één kind geboren wordt.